Portal Orzeczeń Sądu Rejonowego w Żaganiu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Ż., dnia 15 marca 2017 r.

Sąd Rejonowy w Żaganiu III Wydział Rodzinny i Nieletnich w następującym składzie:

Przewodniczący:sędzia SR Sylwia Popko

Protokolant:st. sekr. sąd. Marta Banach

po rozpoznaniu w dniu 15 marca 2017 r. w Żaganiu

na rozprawie sprawy z powództwa J. W. (1)

przeciwko L. W.

- o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego

powództwo oddala.

Sygn. akt III RC 15/17

UZASADNIENIE

Do Sądu Rejonowego w Żaganiu wpłynął pozew J. W. (1) przeciwko L. W., w którym powód domagał się uchylenia jego obowiązku alimentacyjnego, określonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 28.12.2015r. w sprawie I2 C 1203/15. Argumentacja powoda sprowadzała się do wskazania na zmianę jego sytuacji- konieczność zaopiekowania się matką i brak możliwości podjęcia zatrudnienia, utrzymywanie się przez powoda z zasiłku opiekuńczego, nie pozwalającego na zaspokojenie potrzeb samego powoda. Jednocześnie powód domagał się zasądzenia od byłej żony na swoją rzecz kwoty 150 zł miesięcznie , płatnej do 10-go każdego miesiąca, poczynając od lutego 2017r.

L. W., w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości. Podnosiła ona, iż sytuacja zarówno po stronie powoda, jak i pozwanego , nie uzasadnia modyfikacji ustalonego obowiązku alimentacyjnego poprzez jego obniżenie. Zakwestionowała ona konieczność rezygnacji z dochodowej pracy za granicą przez powoda wobec możliwości zapewnienia pieczy matce powoda przez jego siostrę , akcentowała dobrowolne i nieuzasadnione zrezygnowanie przez powoda z pracy, pomimo świadomości co do złej sytuacji uprawnionej do alimentacji . Pozwana wskazywała , iż w dalszym ciągu nie jest w stanie własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb na podstawowym nawet poziomie egzystencjalnym. Oszacowała ona swoje potrzeby na poziomie około 1.500 zł miesięcznie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z 28.12.2015r. rozwiązano przez rozwód małżeństwo powoda J. W. (1) i pozwanej L. W. , z winy obu stron. Jednocześnie zasądzono od powoda na rzecz pozwanej kwotę 300 zł miesięcznie , płatną do 10-tego każdego miesiąca, tytułem zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb. L. W. pobierała wówczas zasiłek stały dla osoby uprawnionej, tj. syna , w kwocie 379,50 zł miesięcznie oraz zasiłek pielęgnacyjny na syna w wysokości 153 zł miesięcznie. Sama zaś pobierała do kwietnia 2015r. świadczenie dla bezrobotnych poza granicami kraju w wysokości ponad 500 euro miesięcznie, w kwietniu 2015r.pobrała ze wspólnego konta stron 700 euro. Od 08.06.2015r. figurowała w PUP w Ż. jako osoba bezrobotna. W miarę możliwości starała si ę pozyskiwać dochód poprzez roznoszenie ulotek czy opiekę nad dziećmi. Zamieszkiwała w domu w R., pozostając we wspólnym gospodarstwie domowym wraz z matką oraz razem ze swoim chorym, całkowicie ubezwłasnowolnionym synem, nad którym sprawowała pieczę i opiekę prawną. J. W. (1) natomiast pracował w Holandii, gdzie zamieszkiwał. W czasie pobytów w Polsce nie przebywał w domu w R., którego był współwłaścicielem od kwietnia 2010 roku na skutek darowania mu go przez żonę do wspólności majątkowej małżeńskiej. W czasie trwania pożycia małżeńskiego J. W. (1) osiągał dochody 1200-1400 euro miesięcznie. Nie płacił on alimentów na syna w zasądzonej przez sąd kwocie 1.000 zł miesięcznie.

Dowód: akta I2C 1203/15 SO w Zielonej Górze ( tamże: umowa darowizny z 14.04.2010- k14-15, zeznania powoda , zeznania pozwanej, zaświadczenie k. 17, decyzje – k.19-20, 21-22, 31, zaświadczenie – k.33, zestawienie- k. 32, wyrok z 28.12.2015 r .)

W dniu 05.08.2015r. L. W. wystąpiła z powództwem przeciwko J. W. (1), domagając się zobowiązania pozwanego do złożenia oświadczenia woli, przenoszącego na powódkę udział w wysokości 1/2 w prawie własności nieruchomości zabudowanej, położonej w R., powołując się na rażącą niewdzięczność obdarowanego. Podnosiła ona, że w dniu 12 marca 2004 r., będąc
w związku małżeńskim z pozwanym, na mocy umowy darowizny przyjęła od rodziców, do majątku odrębnego nieruchomość. Wskazała, że małżeństwo stron w konsekwencji stosowania przez pozwanego przemocy fizycznej i psychicznej, która z czasem nasilała się, stało się fikcją. Z tych też powodów, wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 10 grudnia 2007 r., małżeństwo stron zostało rozwiązane z wyłącznej winy pozwanego. Powódka podała, że po kilkunastu miesiącach zachowanie pozwanego uległo zmianie, ustały akty przemocy, pozwany zaczął interesować się życiem rodzinnym, podjął walkę z nałogami oraz leczenie, co powodowało, że powódka mając na względzie dobro rodziny,
a w szczególności dobro wspólnego dziecka oraz prawidłowe relacje stron zdecydowała się na ponowne zawarcie związku małżeńskiego, a w dniu 14 kwietnia 2010 r. darowała pozwanemu i sobie do majątku objętego wspólnością ustawową małżeńską nieruchomość, otrzymaną wcześniej od rodziców. Powódka zwróciła uwagę, że dopiero po okresie 2 lat od dokonania darowizny ponownie pojawiły się nieporozumienia pomiędzy stronami. Pomimo złożonych obietnic pozwany ponownie zaczął być agresywny i przestał wywiązywać się obowiązków ojcowskich i małżeńskich. Według powódki, trudna sytuacja rodzinna wpłynęła na zdrowie syna, który uzależnił się od środków psychotropowych. Powódka podniosła, że
w 2014 r. i na początku 2015 r. pozwany ponownie zaczął stosować wobec niej przemoc fizyczną i psychiczną, co zmusiło ją do powrotu do kraju, a pozwany pozostał dalej
w Holandii. Wskazała, że pozwany z Holandii do Polski przyjechał, na kilka dni, dopiero
w kwietniu 2015 r., i również w tym czasie dochodziło do przemocy względem niej. W czasie tego pobytu pozwany dokonał kradzieży środków pieniężnych w kwocie 20.383,50 zł, które należały do powódki. Dochodzenie w tej sprawie zostało wszczęte, jednakże z uwagi na to, że miejsce pobytu pozwanego nie jest znane, zostało zawieszone. W ocenie powódki, akty przemocy oraz kradzież pieniędzy pozwalają na przyjęcie, że pozwany dopuścił się względem niej rażącej niewdzięczności, uzasadniającej odwołanie darowizny, jaką powódka poczyniła względem pozwanego. J. W. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że oświadczeniem datowanym na dzień 24 kwietnia 2015 r. powódka odwołała darowiznę nieruchomości, zarzucają mu postępowanie rażąco niewdzięczne. Pozwany stanowczo zaprzeczył, aby postępował wobec powódki w sposób przez nią opisany i że jego zachowanie stanowiło rażącą niewdzięczność i dało podstawę do odwołania darowizny. Nieprawomocnym wyrokiem z 17.02.2017r. sąd oddalił powództwo uznając, że okoliczności, na jakie powoływała się powódka, nie mogą być zakwalifikowane jako rażąco niewdzięczne zachowanie obdarowanego w stosunku do darczyńcy, a więc brak jest uzasadnionych podstaw do uwzględnienia żądania powódki przeniesienia na jej rzecz udziału w nieruchomości, skoro nie doszło do skutecznego odwołania darowizny.

Dowód : akta IC 747/15 SR w Żaganiu (pozew, odpowiedź na pozew, wyrok)

W dniu 11 października 2016r. J. W. (1) wypowiedział umowę o pracę z firmą (...). Uzasadniając swoje stanowisko podnosił, iż zdecydował się na powrót do Polski z powodu problemów osobistych związanych z rozwodem, wyrażając jednocześnie nadzieję na szybkie ich rozwiązanie. Po powrocie do kraju zamieszkał z matką M. W.. W związku ze sprawowaną nad nią opieką pobiera świadczenia z (...) w postaci specjalnego zasiłku opiekuńczego w kwocie 520 zł miesięcznie. J. W. (1) prowadzi wspólne gospodarstwo domowe z matką, która otrzymuje emeryturę w kwocie 1150 zł i reguluje rachunki , związane z użytkowaniem mieszkania w wysokości około 200 zł miesięcznie . M. W. jest leczona z uwagi na cukrzycę , jest też po leczeniu onkologicznym. J. W. (1) natomiast boryka się z problemem alkoholowym, rozważa hospitalizację w szpitalu na terapii odwykowej.

Dowód: wypowiedzenie- k. 35, zaświadczenie- k.36 akt, zeznania powoda – k. 37v.-38 akt

L. W. nadal zajmuje się całkowicie ubezwłasnowolnionym synem, w czynnościach opiekuńczych jest wspomagana przez swoją matkę , z która nadal zamieszkuje i prowadzi wspólne gospodarstwo domowe. Jej matka nadal pobiera świadczenia emerytalne w kwocie 800 zł, leczy się kardiologicznie. Z tytułu opieki nad synem L. W. pobiera teraz 520 zł miesięcznie zasiłku opiekuńczego, budżet domowy jest jeszcze zasilany zasiłkiem opiekuńczym na J. W. (2) w kwocie 153 zł miesięcznie. Od grudnia 2016 roku do rąk L. W. nie wpływają alimenty ani na nią , ani na J. W. (2), które zasądzone zostały w wysokości 1.000 zł. Nadal nie może ona podjąć pracy zarobkowej z uwagi na konieczność opieki nad chorym psychicznie i wymagającym całodobowej pieczy synem. Wozi ona syna do psychiatry w Ż., koszty lecznienia J. obciążają budżet domowy kwota około 150 zł miesięcznie. L. W. sama utrzymuje dom w R., stanowiący współwłasność jej i J. W. (1), miesięczne koszty wynoszą średnio około 600 zł.

Dowód: dokumenty – k.16-30, zeznania pozwanej- k.38-38v. akt

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo należało uznać za niezasadne i jako takie oddalić w całości.

Bezspornym w przedmiotowej sprawie jest to, iż prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Zielonej Górze z dnia 28.12.2015 r. w sprawie I2 C 1203/15 ustalono wysokość raty alimentacyjnej powoda względem pozwanej na kwotę 1300 zł miesięcznie.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do ustalenia, czy po stronie powoda lub pozwanej wystąpiły przesłanki uzasadniające zmianę powyższego wyroku poprzez wygaszenie ustalonego tamże obowiązku alimentacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 130 kro, obowiązek dostarczania środków utrzymania jednego małżonka względem drugiego z małżonków po rozwiązaniu lub unieważnieniu małżeństwa albo po orzeczeniu rozwodu, wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka. W przedmiotowej sprawie obowiązek alimentacyjny J. W. (1) wobec L. W. został ustalony w grudniu 2015 roku na zasadzie art. 60§1 kro, w świetle którego małżonek rozwiedziony, który nie został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia i który znajduje się w niedostatku, może żądać od drugiego z rozwiedzionych małżonków dostarczania środków utrzymania w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom uprawnionego oraz możliwościom zarobkowym i majątkowym zobowiązanego.

Ustawodawca wprowadza w art.60§3 kro jedyną konkretną cezurę czasową trwania takiego obowiązku alimentacyjnego w postaci zawarcia przez małżonka uprawnionego do alimentacji nowego związku małżeńskiego , bądź upływu 5 lat od orzeczenia rozwodu- ale tu tylko w przypadku , gdy osobą zobowiązaną do alimentacji jest małżonek, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia. W pozostałych przypadkach, umiejscowionych po stronie małżonka alimentowanego, o ustaniu trwania obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego wobec uprawnionego decydować będzie wyłącznie odpadnięcie przesłanki niedostatku, co musi wykazać, zgodnie z regułami dowodowymi , powód. W przypadku zobowiązanego do alimentacji natomiast okolicznością taką jest utrata tzw. możliwości alimentacyjnych . Przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe” rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W przypadkach uzasadnionych obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie. Chodzi tu o przypadki, w których osoba zobowiązana nie wykonuje wyuczonego i dobrze wynagradzanego zawodu, pracuje w niepełnym wymiarze godzin bądź też pracuje dorywczo. Podstawą oceny możliwości zarobkowych w odniesieniu do pracownika będzie zarówno jego stałe wynagrodzenie, premie i dodatki, jak również świadczenia w naturze stanowiące uzupełnienie wynagrodzenia (deputaty) oraz świadczenia i wypłaty przypadające pracownikowi lub członkom jego rodziny z różnych tytułów w związku
z zatrudnieniem (vide: Z. Krzemiński „Alimenty i ojcostwo” Komentarz do przepisów. Wyd. Zakamycze 2002r., podobnie wyrok SN z dnia 16 maja 1975r., III CRN 48/75, Lex 7702). Dopiero utrata owych możliwości zarobkowania z przyczyn niezależnych od woli samego zobowiązanego do alimentacji uzasadniać może całkowite zwolnienie go od alimentowania niesamodzielnego dziecka.

Ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że po stronie pozwanej nie nastąpiły żadne istotne zmiany od czasu wyrokowania w sprawie alimentów w grudniu 2015 roku . Z wiarygodnych zeznań pozwanej i przedstawionych przez nią dokumentów, wynika w sposób nie budzący wątpliwości, zgodny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, iż L. W. nadal pozostaje w sytuacji niedostatku. Posiadane przez nią dochody własne i brak możliwości poprawy sytuacji dochodowej własnymi staraniami, z uwagi na konieczność wymagającej i wyczerpującej pieczy nad chorym psychicznie 25 letnim synem, dowodzi, iż nie jest ona w stanie zabezpieczyć samodzielnie finansowania nawet swoich podstawowych potrzeb związanych z wyżywieniem, mieszkaniem, niezbędną opieką medyczną, zabezpieczeniem podstawowej odzieży i środków higieny. Powód nie przedstawił w tym zakresie żadnych dowodów , obalających twierdzenia pozwanej. Na marginesie jedynie należałoby wskazać, iż sytuację pozwanej w chwili obecnej pogarsza jeszcze oczekiwany- przy założeniu uprawomocnienia się wyroku w sprawie IC747/15- podział majątku dorobkowego stron, w tym kwestia spłaty udziału powoda we współwłasności w nieruchomości ,podarowanej uprzednio przez pozwaną jej mężowi.

Aktywność dowodowa strony powodowej nie doprowadziła też do wykazania , iż powód utracił możliwość alimentowania byłej żony. Jedynie dokumenty przedłożone w sprawie pozwoliły sądowi na ustalenie, iż J. W. (1) dobrowolnie zrezygnował z dochodowej pracy w Holenderskiej firmie z powodu problemów osobistych związanych z rozwodem i że obecnie pobiera z (...) świadczenia w wysokości 520 zł miesięcznie. Okoliczności te, aczkolwiek stanowią niewątpliwie o zmianie sytuacji powoda od czasu wyrokowania w grudniu 2015 roku, nie stanowią jeszcze o konieczności wysnucia wniosku o utracie przez niego możliwości zarobkowych i możliwości dalszego alimentowania pozwanej. Sąd nie dał wiary twierdzeniom powoda o konieczności rezygnacji przez niego z pracy w Holandii ze względu na stan zdrowia jego matki. Motywy rezygnacji z pracy w piśmie wypowiadającym umowę o prace są zgoła odmienne, aczkolwiek mało konkretne. Zgodzić należy się z matką pozwanego, iż opiekę faktyczną nad M. W. może roztaczać jej córka, zamieszkująca wraz z rodziną – ja wynika z zeznań powoda - w S., a powód może kontynuować swoją aktywność zarobkową, wspomagając matkę finansowo czy zabezpieczając pomoc osoby trzeciej. Na podstawie zasad logiki i doświadczenia życiowego wnioskować można , iż powód celowo zwolnił się z pracy , by nie płacić alimentów, po osiągnięciu zaś założonego przez siebie celu ponownie aktywizuje się zarobkowo ( por. stwierdzenie w wypowiedzeniu umowy o pracę : Mam nadzieję, że szybko je rozwiążę). Zgodnie z przyjętą linią orzecznictwa i doktryny, w świetle materiału dowodowego niniejszej sprawy należało uznać, iż możliwości zarobkowe powoda, obecnie przez niego niewykorzystywane, pozwalają mu na dalsze alimentowanie pozwanej. Przedmiot żądania , przy jednoczesnym braku żądań alternatywnych, nie pozwalał sądowi –zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego- na prowadzenie z urzędu rozważań co do zasadności innej, aniżeli żądana, zmiany ustalonego obowiązku alimentacyjnego.

Mając na uwadze powyższe , wobec braku zaistnienia postaw do ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego powoda względem pozwanej, na zasadzie art.138 kro w zw. z art.61 kro , powództwo należało oddalić . W takim stanie rzeczy sąd nie znalazł też żadnych podstaw do orzekania o obowiązku alimentacyjnym pozwanej wobec powoda w oparciu o art. 60§1 kro, stąd orzeczono jak w sentencji wyroku.